Name: Rigoletto
Start: 2025-05-08T00:00:00.000Z
End: 2025-05-11T00:00:00.000Z
Location: Teatr Wielki

Organization

Admin

Teatr Wielki - Opera Narodowa

Reżyseria

Gilbert Deflo

Scenografia

Ezio Frigerio

Kostiumy

Franca Squarciapino

Choreografia

Zofia Rudnicka

Reżyseria światła

Stanisław Zięba

Przygotowanie chóru

Mirosław Janowski

Orchestra of the Polish National Opera

Chorus of the Polish National Opera

Polish National Ballet

Dyrygent

Andriy Yurkevych

Baryton

Nikoloz Lagvilava

Rigoletto

Sopran

Aleksandra Olczyk

Gilda

Wojtek Gierlach

Sparafucile

Mezzosopran

Elzbieta Wroblewska

Giovanna

Paweł Trojak

Marullo

Stepan Drobit

Remigiusz Lukomski

włoski

Warszawa

Polska

Rigoletto Verdi

Public

Damián Romagnoli

polski

Approved

Teatr Wielki

Rigoletto to utrzymujące się od 24 lat na scenie Opery Narodowej widowisko z pełnymi przepychu dekoracjami legendarnego Ezia Frigeria i historycznymi kostiumami projektowanymi przez Frankę Squarciapino. To olśniewający korowód efektownych obrazów, które pozwalają widzowi przenieść się w wyobraźni do renesansowej Mantui, gdzie rozgrywa się akcja wspaniałej opery Giuseppe Verdiego.

Rigoletto jest pierwszym skończonym arcydziełem Verdiego – capolavoro assoluto. Świadkowie prapremiery, która miała miejsce w weneckim teatrze La Fenice 11 marca 1851 roku, nie mieli co do tego wątpliwości. Sukces był jednak okupiony wyczerpującym konfliktem kompozytora z austriacką cenzurą (w owym czasie Wenecja znajdowała się we władaniu Habsburgów), czego mógł się z góry spodziewać, sięgając po zakazany przecież antyrojalistyczny dramat Victora Hugo Król się bawi (1832). Verdi uległ jednak czysto teatralnym walorom tej sztuki, a mając wyjątkowe wyczucie efektu scenicznego, postanowił posłuchać swojej intuicji. Zobowiązał jedynie librecistę Francesco Marię Piavego do daleko idącej ostrożności. Na nic się to jednak nie zdało. Cenzura występująca pod nazwą „cesarsko-królewskiej Dyrekcji Centralnej Porządku Publicznego”, przeczytawszy libretto, wydała absolutny zakaz wystawiania utworu, który uznała za „niemoralny”. Król Francji Franciszek I został bowiem pokazany przez Victora Hugo jako niecny rozpustnik cynicznie uwodzący damy dworu i dziewczyny z ludu.

To, że doszło do prapremiery Rigoletta w wyznaczonym terminie, zawdzięczał Verdi życzliwości dyrektora weneckiej policji, Carla Martellego, który zgodził się na wystawienie utworu pod warunkiem wprowadzenia licznych zmian w libretcie. Martelli podsunął również tytuł – Rigoletto. Takie imię, od francuskiego słowa rigolo – wesołek, nadano ostatecznie królewskiemu błaznowi Trybuletowi ze sztuki Hugo. Akcję przeniesiono z Francji do renesansowej Mantui, a władca–podrywacz został „zdegradowany” do tytułu książęcego.

Propozycji zmian w libretcie było tak wiele, że Verdi nie mógł ukryć swojego oburzenia. Dał mu wyraz w liście do przyjaciela, dzięki czemu potomni mogą prześledzić sposób myślenia geniusza. Verdi odnosił się np. do finałowej sceny dzieła – oto żałosny błazen Rigoletto odkrywa, iż osobą, którą zlecił zamordować, jest nie Książę Mantui, ale jego własna córka, uwiedziona przez władcę umiłowana Gilda. „Nie rozumiem, dlaczego usuwa się worek. Jakie znaczenie ma ten worek dla policji? Po usunięciu worka któż uwierzy, że Rigoletto przez pół godziny przemawia do trupa, zanim błyskawica nie odkryje mu, że to jego córka?” – zżymał się Verdi.

Ostatecznie rzeczony worek utrzymał się w akcji opery, podobnie jak wiele innych szczegółów libretta, które z początku budziły zastrzeżenia policji. Na szczęście dla sztuki, bo pod względem muzycznej dramaturgii jest Rigoletto arcydziełem, również za sprawą genialnej instrumentacji (orkiestra sugestywnie ilustruje stany emocjonalne bohaterów). To z tej opery poszła w świat słynna aria Księcia Kobieta zmienną jest, jakże przewrotna, bo wypływająca z ust wyjątkowo zmiennego mężczyzny. Z niej również pochodzi jeden z najpiękniejszych i ponadczasowych kwartetów wokalnych w literaturze operowej, w którym każda z postaci – Rigoletto, Gilda, Książę i karczmarka Maddalena – wyrażają swój odrębny nastrój.

Kto raz usłyszy Rigoletta, nigdy tej muzyki nie zapomni.

The name Rigoletto is borrowed from a parody of Victor Hugo’s play, while the opera is based on an original prose piece (for a change) penned by the author of Les Misérables. The road to operatic stages was long and bumpy: it began in 1844, it ended seven years later. Censorship kept intently weeding out the 'indecency and vulgarity' of the libretto, disregarding the logical and dramatic consequences of these interventions. If we compare the starting point with the arrival point, it would turn out that there is barely anything left of the first version – even the names were changed in order to hide the association with Hugo, whom the authorities did not regard with kindness. It had certain, shall we say, rather unobvious results: the title character has no real aria to sing, the prima donna has but one, and the acts break off, say, spontaneously. Verdi’s genius, however, trumped the authorities in the end. The opera immediately won the hearts of the audiences – and nothing has changed since the world premiere in that regard. The Warsaw staging begins with a riot of colours, textures, shapes, flashes, gilding and jewels – I had the impression that I was seeing the tinted Orthodox churches of Kremlin of absolutely incomprehensible beauty and physics, suddenly descended in human form. Well it does not matter, what exactly descended, what matters is that the singing is done in Italian. And it shakes you.

English

Rigoletto by Verdi, ndz 11 maj 2025, od (2025/2025), W reżyserii Gilbert Deflo,, Dyrygent Andriy Yurkevych, Teatr Wielki, Warszawa, Polska

Udział w spektaklu (Obsada & realizacja )

Obsada

Załoga

Ensemble

Program, informacje i streszczenie

Zdjęcia

Dalsza lektura

Daty i miejsca występów

Miejsca